Ahidname, ilk insan hakları beyannamesinden önce yazıldı

Ahidname’nin 551. yıl dönümü

Fatih Sultan Mehmet’in Bosna Hersekli Fransisken rahiplere özgürlük bahşettiği Ahidname’nin yayımlanmasının 551. yıl dönümü nedeniyle tören düzenlendi.

Fatih Sultan Mehmet’in Bosna Hersek’i fethinin ardından Fransisken rahiplere özgürlük bahşettiği Ahidname’nin yayımlanmasının 551. yıl dönümünde Bosna Hersek’in Kiselyak şehri yakınlarındaki Milodraj’da tören düzenlendi.

”Bosfor” Türkiye-Bosna Dostluk Derneği tarafından ”Ahidname Günleri” adı altında düzenlenen törene Türkiye’nin Saraybosna Büyükelçiliği’nde yetkililer, Bosna Hersek İslam Birliği yetkilileri ve çok sayıda vatandaş katıldı.

”Bosfor” Türkiye-Bosna Dostluk Derneği Başkanı Rızvan Haliloviç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ”Ahidname Günleri” adlı organizasyonu 2003 yılından bu yana düzenlemeyi sürdürdüklerini belirterek, Fatih Sultan Mehmet’in Bosna’ya gelirken insan hakları ve özgürlük gibi kavramları da beraberinde getirdiğini söyledi. Haliloviç ayrıca, Ahidname’nin sadece Bosna Hersek değil, tüm Osmanlı coğrafyasındaki insan hakları, çok kültürlülük ve özgürlüğün temeli olduğunu ifade etti.

Katolik din görevlisi Luka Markeşiç de bugün burada her kesimden insanların Ahidname’nin yayımlanmasını kutladığını söyledi. Markeşiç, ”Bugün Ahidname’yi kutluyoruz. Geçen yılki törenlerde bir gazeteci bana ‘Ahidname sizin için ne ifade ediyor’ diye sormuştu. Ben de ona, ‘Ahidname benim bir parçam’ cevabını vermiştim” diye konuştu.

– “Ahidname demek hoşgörü demek” –

Saraybosna Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Yasemin Eralp ise gazetecilere yaptığı açıklamada, büyükelçilik adına törenlere katılmaktan büyük memnuniyet duyduğunu söyledi. Sel felaketlerinden dolayı Bosna Hersek’in zor günler geçirdiğini belirten Eralp, ”Bu felaketin bizlere gösterdiği en güzel şey, bu ülkedeki dayanışma ruhu oldu. Biz Türkiye olarak başından beri buradaydık” dedi.

Ahidname’nin 551 yıl önce bu topraklarda verilmiş olmasının çok önemli olduğunu söyleyen Eralp, ”Ahidname demek hoşgörü demek, çoğulculuk demek, karşıdakine saygı demek. Bosna Hersek’in çok kültürlülüğü, çok dinliliği ve çoğulculuğu vazgeçilmez, bulunmaz bir zenginlik” ifadesini kullandı.

Törende, Şemsudin Haliloviç isimli öğrenci Ahidname’nin Osmanlıca ve Boşnakçasını okudu.

– Ahidname, ilk insan hakları beyannamesinden önce yazıldı –

Fatih Sultan Mehmet’in Fransiskenlere özgürlük bahşeden fermanı, tarihteki ilk insan hakları belgesi olarak kabul edilen 4 Temmuz 1776’deki ABD anayasasından 313 yıl önce yazılmıştı.

Farklı inançlara özgürlük hakkı tanıyan Ahidname, yine 10 Aralık 1948’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda kabul edilen ”İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi”nden 485, 1 Şubat 1995’de kabul edilen Avrupa Konseyi Ulusal Azınlıkların Korunmasına İlişkin Sözleşme’den 532 yıl önce yayımlanması itibarıyla da büyük önem taşıyor.