Avrupa İslam Üniversitesi’nden 3 ülke 5 şehirde paneller serisi

Avrupa İslam Üniversitesi sırasıyla Mannheim, Rotterdam, Duisburg, Salzburg ve Viyana’da ‘İslam Dünyası ve Batı Arasındaki Siyasi-Hukuki Münasebetler’ isimli paneller serisi düzenledi.

Avrupa İslam Üniversitesi (IUE) Rektörü Prof. Dr. Nedim Bahçekapılı, Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi (ASBÜ) Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Şenol Durgun ve Prof. Dr. İbrahim Aydınlı, Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gonca Durgun’un konuşmacı olarak katıldıkları panellere ilgi oldukça büyüktü.

Üç ülke ve beş şehirde gerçekleştirilen panellerin ikinci ayağı, Avrupa İslam Üniversitesi’nin Rotterdam’daki yerleşkesinde düzenlendi. Panel de T.C. Rotterdam Başkonsolusu Sadin Ayyıldız, Denk Partisi Milletvekili Tunahan Kuzu, Rotterdam Belediyesi Meclis Üyesi Aydın Peksert, HOTİAD Başkanı Hikmet Gürcüoğlu, STK temsilcileri, IUE öğretim üyeleri ve öğrencileri hazır bulundu.

İLK ANAYASAYI MÜSLÜMANLAR YAPTI

Panel, IUE Rektörü Prof. Dr. Nedim Bahçekapılı’nın ‘Müslüman alimlerin hukuk bilimine katkıları’ isimli sunumuyla başladı. Rektör Bahçekapılı konuşmasında Avrupa’da yaşayan müslümanlar olarak, bütün ilimlerin menşeinin Batı olarak görmenin yanlışlığından ve müslüman alimlerin hukuk felsefesi, anayasa hukuku ilmi ve uluslararası hukuk ilmine yaptığı özgün katkılardan bahsetti.

Prof. Dr. Nedim Bahçekapılı konuşmasında insanlık tarihinde hukukun sürekli olarak var olduğunu, fakat ilk olarak hukuk metodolojisi hakkında kitap yazan bilginin İmam Şafii olduğunun altını çizdi. Bunun yanında Bahçekapılı, insanlık tarihinde ilk hazırlanan anayasanın, 622 yılında Hz. Peygamber tarafından Medine’de hazırlanan Medine Sözleşmesi olduğunu, ayrıca genel kanaatin aksine, uluslararası hukuk ilminin Batı’da değil, Hicri 189 yılında vefat eden İmam Muhammed eş-Şeybani ile varlık sahasına çıktığını söyledi. Rektör Bahçekapılı son olarak, müslümanların tarihte ilmi alanda bir çok çalışma yaptıklarını ve gençlerin bunun bilincinde olup özgüvenlerini kaybetmemeleri gerektiğine dikkat çekerek sözlerini tamamladı.

KÜLTÜREL IRKÇILIK DEVAM EDİYOR

İkinci olarak panelde söz alan ASBÜ Öğr. Üyesi Prof. Dr. Şenol Durgun, ‘Batı’nın doğu algısının günümüzdeki yansımaları’ isimli bir sunum gerçekleştirdi. Durgun, ‘’Batı’nın doğuyu İslam öncesi dönemde bile ötekileştirdiğini, zira Antik Yunanlılar döneminde Persler, Hıristiyanlık ortaya çıktıktan sonra İstanbul Kilisesi ve İslam’ın ortaya çıkmasından sonra ise müslümanlar Batı tarafından ötekileştirilmiştir’’ dedi. Prof. Dr. Şenol Durgun konuşmasında ayrıca, bütün dünyanın Batı’nın oluşturduğu konsept içinde konuşmaya zorlandığına da dikkat çekti. Buna göre bugünkü Batı medeniyetinin üçlü saçayak olarak nitelendirilen Yunan felsefesi, Roma hukuku ve Hıristiyan ahlakının üzerine kuruludur diyen Durgun, bu kaynaklardan neşet eden değerler bütün dünyada evrensel değerler olarak bizlere sunulmaktadır dedi. Durgun son olarak, Hitler’in yaşadığı dönemde biyolojik açıdan ırkçılık yapıldığını, ancak günümüzde ırkçılığın kültürel olarak devam ettiğini örneklerle açıkladı.

ÖZ ORYANTALİZM

Panelin üçüncü konuşmacısı Gazi Üniversitesi Öğrt. Üyesi Prof. Dr. Gonca Durgun ise ‘’Batı dışı modernleşmede Batı merkeziyetçiliği’’ isimli bir sunum gerçekleştirdi.

Durgun sunumunda, Doğu’nun kendini nasıl algıladığı ve Doğu’nun Batı ile hangi şekilde ilişki kurduğu üzerinde durdu. Prof. Dr. Gonca Durgun, konuşmasında ilk olarak Osmanlı devletinin Fransa’ya gönderdiği öğrencilerden bahsetti. ‘’O dönemde bu öğrencilerin, Fransa’ya büyük hayranlık duyduklarını söyleyen Durgun, aynı hayranlık günümüzde Amerika’ya karşı da duyulmakta, ayrıca bugün her alanda hala Batı örnek alınarak hareket edilmektedir’’ dedi. Konuşmasında ‘’Öz Oryantalizm‘’ konusuna da değinen Durgun, bazı aydınların kendi kültür ve tarihine oryantalist bir bakış açısıyla yaklaştığını ve toplumun önündeki bir çok aydının güncel Türkiye siyaseti ve yeni anayasa hakkındaki tartışmalara Amerika veya Fransa perspektifinden yaklaştığının da altını çizdi.

KENDİ HUKUK TARİHİNE YABANCI AKADEMİSYENLER

Panelde son olarak söz alan ASBÜ Öğrt. Üyesi Prof. Dr. İbrahim Aydınlı’nın sunumu ‘Türk hukuku ile Avrupa hukukunun tarihsel süreç içinde etkileşimi’ hakkındaydı. Aydınlı konuşmasına yaşadığı bir örnekle başladı: “Gazi Üniversitesi’nin mescidinde Serahsi’nin 31 ciltlik el-Mebsut isimle eserini gördüğümde, mescidinin imamına bu eserin oraya nasıl geldiğini sormuştum. İmam, hukuk fakültesinin öğretim üyelerinin bu eserin dini eser olarak nitelendirdiklerini ve o yüzden bu eseri üniversitenin mescidine verdiklerini söyledi. Bunu duyduğumda büyük hayal kırıklığına uğramıştım”, dedi. Prof. Dr. İbrahim Aydınlı konuşmasının devamında Türkiye’de hukuk fakültelerindeki görev yapan öğretim üyelerinin çoğunun 600 yıl uygulanmış olan hukukla ilgili çok az bir malumata sahip olduklarını, hatta Osmanlı’nın son döneminde hazırlanmış olan Mecelle hakkında ise yeterli bilgiye sahip olmadıklarını belirtti. Konuşmasına Mecelle’deki bazı hukuki temel kaideleri okuyarak devam eden Aydınlı, bu kaidelerin hukuk ilmi açısından çok önemli olduğunun altını çizdi. Prof. Dr. İbrahim Aydınlı, Türkiye’nin günümüzde hala kendi hukuk sistemini oluşturamadığını ve bu konuya daha fazla önem verilmesi gerektiğini söyleyerek sunumunu tamamladı.

Program panelistlerin sunumlarının ardından geçilen forum bölümü ve katılımcılara sunulan hediyelerle son buldu.