Evliliklerde ortak mallarda hangi ülkenin hukuku geçerli? | Emre Teker

Evlilik Mallarınız Türk hukukuna mı yoksa Hollanda hukukuna mı tabi? Altınlarınız ortak mı değil mi, mal paylaşımında nelere dikkat edilir, peki ya alacaklılara karşı durum nasıl?

Hollanda’nın hukuki uygulamasında Türk vatandaşlarında her zaman evlilik mallarının rejimi hususunda bazı özelliklere dikkat etmek gerekiyor. Çünkü bu evlilik mal rejimi otomatik olarak her zaman Hollanda hukukunun mal ortaklığına tabi olmuyor. Hollanda’nın milletlerarası özel hukuku her evlilikteki mallar için, yabancı uyruk söz konusu ise, hangi hukukun geçerli olduğunu belirtiyor. Diyelim ki Hollanda’nın bu kanunlarına göre bir çiftin evlilik malları Türk hukukuna tabi ise, o zaman Türk hukukunun içeriğini bilmek şarttır. Size şimdiden belirtmek isterim ki Türk hukukundaki esas, (hala) mal ayrılığıdır. Yani bu Hollanda hukukundaki mal ortaklığının tam zıttıdır. Türk evlilik mal rejimi 1 ocak 2002’den itibaren değişti ve şu an bu yeni rejimin adı Edinilmiş Mallar Rejimi’dir. Hala, tıpkı 1 Ocak 2002’den onceki durum gibi, evlilik sürdükçe mal ayrılığı esastır. Tek fark olarak, evlilikten itibaren emek yoluyla edinilen mallar, mesela maaş veya kâr gibi gelirler, edinilmiş mal olarak kategorize ediliyor. Her iki eşin edinilmiş malları evliliğin sonunda, tasfiye anındaki değere gore, mahsuplastırılarak, sanki mal ortaklığı varmış gibi bir hesaplaşma oluyor. Bu hesaplaşmadaki edinilmiş malları daha az olan eş, diğer eşten alacaklı oluyor. Bu alacaklı meblağ belirlendikten sonra muacceldir. Somut örnek olarak sadece ev hanımı olarak evliliğini sürdürmüş olan eş, kocası maaşlı veya şirket sahibi olarak kazanç elde ediyorsa, daha varlıklı olan kocasından alacaklı oluyor.

Peki bu husus uygulamada niçin bu kadar önemli?
Eğer siz eşinizle beraber Hollanda’da veya Türkiye’de ev satın alacaksanız, bunun hukuki sonuçlarını bilmek sizin öncelikle hakkınız ve bilmeniz gereken bir husustur. Çünkü hukuki sonuçları evlilik mallarının hangi hukuka tabi olduklarına göre değişiyor. Mesela Hollanda’da bir eviniz var ise ve bunun noter tarafından paylaşılması gerekiyorsa, o zaman intikal vergisi, Hollandacası ‘overdrachtsbelasting’ söz konusu oluyor eğer eşler arasındaki evlilik mallari için Türk hukuku geçerliyse. Yok eğer Hollanda hukukunun mal ortaklığı geçerli ise, eşlerarası paylaşım ve devirlerde bu vergi muaf oluyor. Türk hukuku hakkındada bilgisi olan bir noter bu konuda size rahatlıkla yardımcı olabilir. Bir diğer önemli husus evlilikten dolayı eşlerin eline geçmis olan altınların ortak olup olmadığını bilmek ve hediye edilmiş olan altınların paylaşıma dahil olup olmayacağını bilebilmektir. Türk hukuku ve Hollanda hukukuna göre bu mevzular değişebiliyor çünkü. Bazı evliliklerde evliliğin malvarlıkları bir dönem Türk hukuku ve diğer dönem Hollanda hukukuna tabi oluyor. Böyle bir değişimi engelleyebilirsiniz, bu şekilde ya sadece Türk hukuku veya Hollanda hukukunu seçtiğinizi beyan edebilirsiniz noter huzurunda. Yukarıda belirttiğim gibi Türk hukukundaki esas mal ayrılığıdır. Diyelim ki sizin malvarlığınız Türk hukukuna tabi olduğu tespit edilmişse (ki bu tespiti bu alanda uzman olan bir noter veya avukat yapabilir), bunu alacaklılarınıza karşı kullanabilirsiniz. Türk ve Hollanda hukuku alanında uzman olan noteriniz böyle bir durumda sizin için bir akit düzenleyebilir. Bu akitin içinde sizin mal varlığınız Türk hukukuna tabi olduğunu beyan eder ve bu beyan Mahkemedeki evlilikteki mal rejimleri kayıtlarına geçirilir. Böylece sadece sizin sorumlu olduğunuz borçlardan, mal ortaklığı varmış gibi eşinizin malvarlıklarına dokunulamaz. Ister evlenmeyi düşünün, ister evli olun veya bir boşanma sürecine girmiş olun, bu konuda uzman bir noteriniz sizin için gereken hizmeti ve imkanları sunup, size bu kolaylığı sağlayacaktır. Böylelikle hem maddi hemde manevi yönden içiniz huzura kavuşacaktır.

Emre Teker – Kandidaat-Notaris Actus Notarissen
E.teker@actusnotarissen.nl