Rus uzmanlardan Türkiye ile Rusya arasında diyalog çağrısı

Rusya’nın eski Maliye Bakanı ve VTB Bankası Danışma Kurulu üyesi Sergey Dubinin Berlin’de AA muhabirine yaptığı açıklamada, Rusya ile Türkiye arasındaki gerginliğe “koordinasyon eksikliğinin” yol açmış olabileceğini söyledi.

Dubinin, bu zorlu siyasi süreçte diplomatik ve askeri diyalog kanallarının açık tutulmasının hayati önem taşıdığını vurgulayarak, “Tarafların birbirini dinlemesi kilit öneme sahip aksi takdirde çok büyük tehlikelerle karşı karşıya gelebiliriz” dedi.

Dubinin Suriye krizinin diplomatik yollardan çözülmesi gerektiğine işaret ederek şunları kaydetti: “Suriye krizinin diplomatik yollardan çözümlenmesi gerekmekte. Bu kriz, teröristlere karşı omuz omuza mücadele etmesi gereken Türkiye ve Rusya gibi ülkeleri karşı karşıya getirmemelidir. Türk ve Rus liderler diyaloğu kesintiye uğratmaksızın ortak paydalarda buluşmayı başarmalı. Hele şimdi böyle bir zorlu dönemde görüşmemek, diyalog yollarını kapatmak, bazı toplantıları durdurmak, koordinasyonu durdurmak çok daha büyük tehlike arz eder. Taraflar özellikle bu zorlu süreçte işbirliğini güçlendirmeli.”

Dubinin, krizin kısa vadede tamamıyla çözümlenemeyeceğini ancak tarafların hayati çıkarları gereği gerilimi dondurabileceklerini ifade etti.

Eski bakan Dubinin, Rus yönetiminde bazı kişilerin Türkiye ile ilişkilerin tamamen kesilmesinden yana tavır aldığını ancak bunun gerçekçi, doğru ve yapıcı bir tutum olmayacağını vurgulayarak, “Duygusal tepki vermek mantıklı değil” ifadesini kullandı.

Gerilimin azalması zaman alacaktır

Rusya Çağdaş Kalkınma Enstitüsü Yönetim Kurulu Üyesi Evgeny Gontmakher de  Ankara ile Moskova arasında yaşanmakta olan gerilimin geçici olduğunu, iki ülkeyi birbirine bağlayan bir çok ortak çıkar bulunduğunu kaydetti.

Gontmakher, Rus savaş uçağının düşürülmesini “Talihsiz, münferit bir kaza olduğunu düşünüyorum” sözleriyle değerlendirdi.

Türk-Rus ilişkilerinin çok önemli olduğunu, her iki ülkenin Karadeniz, Akdeniz ve Ortadoğu’da önemli aktörler olduğunun altınızı çizen Gontmakher, “Ortak çıkarlarımız bizi birbirimizden ayıran konulardan çok daha fazla, çok daha güçlü. Gerilimin azalması zaman alacaktır ancak yeniden eski seviyesine ulaşacağına inanıyorum. Kilit öneme sahip ortak iktisadi çıkarlarımız var” dedi.

Gontmakher Avrupa ile derin bir güven bunalımı yaşayan ve ekonomik yaptırımlar ile karşı karşıya olan Rusya için iktisadi çıkarların daha öncelikli olduğunu belirterek şunları kaydetti: “AB yaptırımlar uygularken Türkiye bu yaptırımlara katılmadı. Rusya için bu nedenle büyük öneme sahip. Şu sıralar Rusya için ekonomi daha önemli. Tabii ki Suriye sorunu çok çetrefilli ve komşusu olduğu için Türkiye için büyük öneme sahip. Rusya için aynı ölçüde önemli değil ekonomi daha önemli. Bu kazadan önce ilişkiler çok iyi bir noktaya gelmişti, liderler arasında mükemmele yakın ilişkiler vardı. Daha kısa bir süre önce Antalya’da G 20 kapsamında Putin ile Erdoğan çok iyi bir görüşme gerçekleştirdi. Bu nedenle ilişkilerin büyük darbe alacağına inanmıyorum.”

Gerilim geçecek

İki ülke yönetimleri arasında diyaloğun kısa bir süre içerisinde yeniden başlatılacağına inancını dile getiren Rus uzman, “Göreceksiniz gayriresmi görüşmeler, kamuoyundan uzak, yakın bir zamanda yeniden başlayacaktır” dedi.

Rus yönetiminin Türkiye ile ticari ilişkilerin gerilimden etkileneceği yönündeki açıklamalarını değerlendiren Evgeny Gontmakher, “Bunlar tepkisel, Rus kamuoyuna güçlü olduğumuzu göstermeye dönük açıklamalar. Ciddi sonuçları olmayacaktır. İlişkiler bir süre sonra yeniden eski rayına oturtulacaktır” görüşünü kaydetti.

Türkiye’nin Rus turistler için önemli bir tatil rotası olduğunu ve bunun değişmeyeceğini belirten Gontmakher “Her yıl geliyoruz, daha geçen ağustos ayında Türkiye’de tatildeydim. Torunlarım bir ay Belek’te kaldı, artık kendimi evimde gibi hissediyorum. Bir çok Rus için bu geçerli. Gerilim geçecektir, gerilim geçicidir. 19. yüzyılda iki ülke arasında savaşların yaşandığı dönemler geride kaldı. Halklar birbirlerine çok yakın. Türkiye Ruslar için dostane bir ülke. Rusya’da inşaatlarda çalışanların yüzde 30’u Türk. İki ülke halkları birbirine çok yakın ve aradaki bağlar güçlü” ifadelerini kullandı.

AA